Berend Noz stierf in een huis zonder kamers
18-4-07
Wie in Groningen in armoede en eenzaamheid sterft, wordt tijdens de uitvaart de laatste eer bewezen door stadsdichter Rense Sinkgraven. Gisteren nam hij in het lege uitvaartcentrum Algemeen Belang afscheid van de 68-jarige Berend Noz.
Berend Noz was een boom van een kerel, twee meter tien lang, en maakte jarenlang deel uit van het Groninger straatbeeld. Maar toen hij vorige week als zwerver dood werd gevonden bij de oude Ikea, bleek er nauwelijks iets over hem bekend. Gisteren werd hij gecremeerd. Stadsdichter Rense Sinkgraven en ambtenaar Nelly Schipper bewezen hem de laatste eer.
Sinkgraven, die zijn debuut maakte als uitvaartdichter, was ter voorbereiding naar de sterfplek van Noz op een bedrijventerrein geweest om een beeld te vormen van diens eenzame dood. ”Ik ben zelfs even gaan liggen om er achter te komen hoe hij zich gevoeld moet hebben”, vertelt de stadsdichter van Groningen. Thuisgekomen vatte Sinkgraven zijn ervaringen samen in het gedicht Ogenblik.
Terwijl in de aula de laatste klanken van Song of the secret garden wegsterven, leest hij voor: ’Heb je nog één keer rond gekeken,/ gestaard naar de wolken, wachtend op zon? Hoorde je vogels zorgeloos fluiten?’// De stad was je thuis, een huis zonder kamers.’ Even later wordt de kist van Noz door vier dragers naar het crematorium gereden.
De gemeente Groningen heeft jaarlijks vijftig van dit soort uitvaarten. Gemeenteambtenaar Nelly Schipper: ”Meestal gaat het dan om mensen die geen geld hebben, soms hebben ze ook geen nabestaanden en is er helemaal niets over hen bekend”, vertelt ambtenaar Nelly Schipper. ”Dat aantal groeit. Eenzaamheid is een groot probleem. In zulke trieste gevallen is het mooi als je een dichter kunt vragen.”
Van Noz is overigens wel íets bekend. Z’n geboortedatum en -plaats: 15 juni 1939 in Vlagtwedde. Veel meer leverde navraag in de regio niet op. Schipper: ”We hebben gehoord dat hij al twintig jaar een zwervend bestaan leidde. We hebben één persoon gesproken die een tijd met hem bevriend is geweest, maar ook die is niet gekomen.”
Het dichten bij eenzame uitvaarten is een idee van Bart FM Droog, voormalig stadsdichter van Groningen, en heeft inmiddels landelijk navolging gekregen. Voor Sinkgraven is het logisch dat de traditie wordt voortgezet. ”Het heeft iets troostrijks, een gedicht bij een uitvaart. En het is natuurlijk goed als er íemand komt opdagen.”
Ogenblik
I.M. Berend Noz, 15 juni 1939 – 11 april 2007
Heb je nog één keer rond gekeken,
gestaard naar de wolken, wachtend op zon?
Hoorde je vogels zorgeloos fluiten?
Las je de naam en dacht je aan haar?
Of was de dood een trefzekere
hamer, een simpele klap.
De stad was je thuis, een huis zonder kamers.
De stad was een vlucht, lege straten door.
Je keek om je heen, zag de nesten,
de kraaien, een trap naar de hemel,
een afvalbak
Je bed was het gras, de dekens je houvast.
Je ging slapen want je was moe.